🐐 Gniewosz Plamisty Lub Zaskroniec

Wszystkie rozwiązania dla ZASKRONIEC I MIEDZIANKA. Pomoc w rozwiązywaniu krzyżówek. gniewosz plamisty lub zaskroniec. gniewosz lub zaskroniec. 16 lipca przypadał ŚWIATOWY DZIEŃ WĘŻY. W związku z tym przypominamy, że w Polsce występują cztery gatunki węży tj.: - żmija zygzakowata, - gniewosz plamisty, - wąż Eskulapa, - zaskroniec. Warto Według Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880) oraz Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183) gniewosz plamisty podlega ochronie ścisłej, a miejscom jego rozrodu lub regularnego przebywania przysługuje gniewosz plamisty lub zaskroniec: Krzyżówka zagadka literowa polegająca na wpisywaniu odgadywanych haseł w rubryki krzyżujące się ze sobą Polozowate: Gniewosz Plamisty, Poloz Jap on Amazon.com.au. *FREE* shipping on eligible orders. Polozowate: Gniewosz Plamisty, Poloz Jap gniewosz plamisty (prawie zagrożony) (Coronella austriaca), zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), Są też 4 gatunki jaszczurek – żyworodna, zwinka, padalec zwyczajny, padalec kolchindzki (wydzielony w 2010 r. z padalca zwyczajnego). Na południowo-wschodnim krańcu spotykana jest też czasem jaszczurka zielona. Temat: Spotkanie z gadem. W Polsce występuje kilka gatunków węży: – Gniewosz plamisty. – Wąż eskulapa. – Zaskroniec zwyczajny. _ Zaskroniec rybołów. – Żmija zygzakowata. Większość z nich jest jednak niejadowita, a wyjątkiem jest jadowita żmija zygzakowata. I to tylko jej tak naprawdę powinniśmy się obawiać podczas Definicje te zostały podzielone na 1 grupę znaczeniową. Jeżeli znasz inne znaczenia dla hasła „gniewosz albo zaskroniec” lub potrafisz określić ich inny kontekst znaczeniowy, możesz dodać je za pomocą formularza dostępnego w opcji Dodaj nowy. Pamiętaj, aby definicje były krótkie i trafne. Ze stosunkowo rzadkich lub chronionych zwierząt występują tu m.in.: padalec zwyczajny, w tym również jego rzadka odmiana turkusowa, gniewosz plamisty, zaskroniec, żmija zygzakowata, ropucha paskówka, największy europejski chrząszcz jelonek rogacz, największy polski motyl zmierzchnica trupia główka oraz paź żeglarz. Zaskroniec ma żółte. zaskroniec i tajpan. zaskroniec i grzechotnik. mamba lub zaskroniec. zaskroniec. anakonda i zaskroniec. zaskroniec lub połoz. Wszystkie rozwiązania dla GNIEWOSZ LUB ZASKRONIEC. Pomoc w rozwiązywaniu krzyżówek. Translations in context of "gniewosz" in Polish-English from Reverso Context: Owa jego rzekoma rzadkość przebija ze wszystkich publikacji na jego temat - co proponuję sprawdzić np. poprzez wpisanie słowa kluczowego gniewosz w google.pl. Jest nim gniewosz plamisty. Podaj prawidłową odpowiedź na pytanie „Jest nim gniewosz plamisty”. Jeżeli nie znasz prawidłowej odpowiedzi na to pytanie, lub pytanie jest dla Ciebie za trudne, możesz wybrać inne pytanie z poniższej listy. Jako odpowiedź trzeba podać hasło ( dokładnie jeden wyraz ). Dzięki Twojej odpowiedzi na juMdx. Jadowity wąż zdecydowanie nie jest tym, co większości ludzi kojarzy się w polską łąką czy szlakiem. Tymczasem podczas spaceru możesz spotkać 4 gatunki dzikożyjących beznogich gadów. Przygotowaliśmy szczegółowy opis każdego z nich. Być może któregoś spotkasz na swoim spacerze po lesie lub podczas wędrówki górskim szlakiem. Węże w Polsce wcale nie są takie rzadkie! Węże jadowite w Polsce Żmija zygzakowata Jedyny jadowity wąż w Polsce to żmija zygzakowata (Vipera berus). Gatunek ten występuje w całej Europie Środkowej i Wschodniej, a także w azjatyckiej części Rosji. W Polsce można ją spotkać niemal wszędzie. Żmija zygzakowata najchętniej chowa się: w gęstych i wysokich trawach;w szczelinach skał;w wykopanych norkach;na polnych drogach;na torfowiskach;na kamieniach (najczęściej nasłonecznionych). Jak wygląda żmija zygzakowata? A jak wygląda żmija zygzakowata? W Polsce zamieszkuje kilka jej rodzajów. Węże mogą mieć rudy lub szary kolor, jednak wszystkie mają bardzo charakterystyczny czarny zygzak, od którego też pochodzi nazwa tego gatunku. Charakterystyczna jest także trójkątna głowa oraz wąskie źrenice. Czy żmija zygzakowata jest niebezpieczna? Ponieważ mamy do czynienia z jedynym występującym w Polsce jadowitym wężem, wiele osób zastanawia się, czy żmije są niebezpieczne. Przede wszystkim ugryzienia tych węży nie są szczególnie rzadkie. Wynika to przede wszystkim z faktu, że zasięg występowania żmii jest bardzo szeroki. Warto jednak pamiętać, że żmije zygzakowate nie są z natury agresywne. Atakują tylko wtedy, kiedy czują się zagrożone. Najczęściej dzieje się to wtedy, kiedy nieświadomy spacerowicz czy turysta niechcący na nie nadepnie. Przed atakiem wąż zawsze ostrzegawczo syczy. Żmija zygzakowata nie stosuje tak zwanych suchych ugryzień. Oznacza to, że za każdym razem wpuszcza w ranę jad. Toksyna nie stanowi zagrożenia dla życia większości zdrowych dorosłych ludzi. Może jednak być bardzo niebezpieczna dla dzieci, osób starszych, a także dla psów. Po ugryzieniu zaleca się kontakt z numerem alarmowym (112) lub z GOPR albo TOPR. Pamiętaj, że żmija jest w naszym kraju gatunkiem chronionym. Nie można jej ranić ani zabijać, chyba że w grę wchodzi samoobrona. Niejadowite węże w Polsce Zaskroniec Zaskroniec to czarny wąż, którego wcale nie tak trudno spotkać na spacerze. Jest to najczęściej występujący wąż w Polsce, z którym być może nieraz już się zetknąłeś. W przeciwieństwie do żmii zygzakowatej nie jest jadowity, jednak może imponować wielkością. Największe samice mogą mieć nawet 1,5 metra długości! Jak wygląda zaskroniec? Ten gad ma bardzo charakterystyczne dwie żółte plamy po przeciwległych stronach głowy. Czarne pasy są rozlokowane poprzecznie na oliwkowym ciele. Ich podbrzusze jest dosyć jasne. Zaskrońca najczęściej można spotkać na terenach podmokłych – w okolicach rzek i jezior. Często pojawia się także na bagnach. Jeżeli mieszkasz niedaleko lasu, szczególnie w okolicach zbiorników wodnych, istnieje możliwość, że ten czarny wąż często znajduje się w pobliżu. Zaskrońce nie są niebezpieczne. Mogą ostrzegająco syczeć, kiedy czują się zagrożone. Brak jadu sprawia, że nie zrobią ci krzywdy. Gniewosz plamisty Gniewosz plamisty to kolejny wąż żyjący w Polsce. Przedstawiciele tego gatunku nie należą do szczególnie dużych gadów. Średnia długość wynosi od 60 do 80 centymetrów. Cechą charakterystyczną gniewoszy jest znajdujący się na głowie brązowy wzorek w kształcie litery „V”. Na ciele tego węża znajdują się ciemne brązowe plamki, które mogą upodabniać go do żmii zygzakowatej. W przeciwieństwie do niej gniewosz jest raczej jednobarwny. Wszystkie elementy jego ciała są szare lub brązowe w różnych odcieniach. Gniewosza plamistego możesz spotkać w gęstych trawach i zaroślach. Chętnie wyleguje się także na kamieniach, aby zażyć słonecznej kąpieli. Wąż Eskulapa Zdecydowanie największym gadem spośród wszystkich tutaj wymienianych jest wąż Eskulapa. Średnia długość tego zwierzęcia może dochodzić nawet do 2 metrów! Węże te mają jednolite ubarwienie, zazwyczaj brązowe, a ich głowa zlewa się z resztą ciała. Prawdopodobieństwo tego, że natkniesz się na węża Eskulapa, jest bardzo niewielkie. To gatunek rzadki, w naszym kraju spotykany niemal wyłącznie w Bieszczadach. Badacze zakładają, że w Polsce żyje zaledwie około 100 osobników. Węże Eskulapa najchętniej spędzają czas w lasach lub na łąkach. Nie są jadowite, dlatego spotkanie z nimi nie jest niebezpieczne. Co ciekawe, węże Eskulapa bywają mylone z zaskrońcami. Wszystkiemu winne są jasne plamki po dwóch stronach głowy. W przypadku tego drugiego plamki mają jednak czarną obwódkę. Wąż Eskulapa jest gatunkiem, którego możemy codziennie oglądać na symbolach aptek, szpitali i innych placówek medycznych. Czy polskie węże można trzymać w terrarium? Wszystkie wymienione wyżej gatunki węży są pod ochroną. Z tego powodu nie można żadnego z nich schwytać i umieścić w terrarium. Jeżeli marzy ci się wąż hodowlany, wybierz raczej tego, którego można kupić u hodowcy – na przykład pytona zielonego. Węże w Polsce – podsumowanie Węże w naszym kraju nie są szczególnie popularnymi zwierzętami. W naturalnym środowisku można spotkać wyłącznie 4 gatunki, przy czym jeden z nich jest niezwykle rzadki. Jedynym jadowitym wężem w Polsce jest żmija zygzakowata, która nie atakuje, jeżeli nie czuje się zagrożona. Polskich węży nie trzeba więc się bać. Pamiętaj jednak, że wszystkie cztery gatunki są pod ochroną. Źródło: Christian Fischer, CC BY-SA via Wikimedia Commons Dla niektórych węże mogą być źródłem poważnej fobii, inni trzymają je w domu jako domowe zwierzątka, a jeszcze inni widzieli je tylko w zoo. W Polsce występuje zaledwie kilka gatunków węży, ale część z Was mogła spotkać na swojej drodze choćby pospolitego zaskrońca. Mimo że w Polsce nie spotkasz w przyrodzie morderczej kobry czy olbrzymiego pytona, to bliskie spotkanie z naszą rodzimą żmiją zygzakowatą również może być niebezpieczne dla Ciebie lub Twojego czworonożnego przyjaciela. Z tego wpisu dowiesz się, jakie węże występują w Polsce, jak je od siebie odróżnić i jak się zachować, gdy przetniesz z którymś z nich swoje ścieżki. Węże występujące w Polsce W naszym kraju możesz spotkać cztery gatunki węży i wszystkie z nich znajdują się pod ochroną. Jedynym jadowitym wężem występującym w Polsce jest żmija zygzakowata, natomiast pozostałe polskie węże to węże niejadowite, które są zupełnie niegroźne dla człowieka. Wąż Eskulapa Gatunkiem, który warto przedstawić na początku, jest wąż Eskulapa. Jest on bardzo rzadko spotykany i szacuje się, że na terenie naszego kraju żyje jedynie ok. 100 osobników, więc tylko nielicznym szczęśliwcom udało się zobaczyć go w jego naturalnym środowisku. Jest to największy wąż w Polsce, a niektóre osobniki dorastają nawet do dwóch metrów długości. Oprócz imponujących rozmiarów, można go rozpoznać po oliwkowo-brązowej barwie i jasnych plamkach na grzbiecie. Wąż Eskulapa z natury jest samotnikiem i unika kontaktu z ludźmi. Lubi otwarte siedliska o dużym nasłonecznieniu, ale w pobliżu nie może zabraknąć krzaków i zarośli, w których będzie mógł się ukryć przed niepożądanym towarzystwem. Zwykle nie zapuszcza się zbyt głęboko w las, ale można go spotkać na polanach, w dolinach rzecznych, a także w kamieniołomach, na obrzeżach dróg, a w rzadkich przypadkach nawet na dachach. Nie jest jadowity i mimo że jego rozmiar może wywołać lęk, to nie ma powodów do obaw, zwłaszcza że wąż Eskulapa pierwszy ucieknie, gdy tylko Cię zobaczy. Buty Pentagon Achilles Tactical XTR 8″ Desert Tan SPRAWDŹ Apteczka Vera turystyczna – czerwona SPRAWDŹ Spodnie wojskowe Pentagon BDU PentaCamo SPRAWDŹ Repelent na owady Mugga Extra Strong spray 50% DEET 75 ml SPRAWDŹ Buty Merrell MOAB 2 Mid – Black SPRAWDŹ Apteczka brelok Medaid Mini Plus – Red SPRAWDŹ Gniewosz plamisty Kolejny gatunek węża zamieszkujący Polskę to Gniewosz plamisty. Jest zagrożony wyginięciem i spotkać go można niezwykle rzadko, jedynie na południowych krańcach naszego kraju. Nie należy do największych węży, a jego długość waha się zwykle od 50 do 70 cm. Doskonale maskuje się przed niechcianym wzrokiem dzięki swojej szaro-brązowej barwie, która czasem przybiera rdzawo-brązowy odcień, skąd wzięła się jego potoczna nazwa – miedzianka. Gniewosz plamisty jest zupełnie niegroźny, ale ze względu na wzór na grzbiecie, bywa czasem mylony ze żmiją zygzakowatą. Tymczasem, ten gatunek węża ma znak rozpoznawczy w postaci charakterystycznej plamki na czubku głowy, kształtem przypominającej serce bądź literę “y”. Bardziej wprawni obserwatorzy dostrzegą także różnice w kształcie głowy i wyglądzie oczu. Zaskroniec zwyczajny To najczęściej występujący wąż w Polsce i to z nim masz największe szanse się spotkać podczas Twoich pieszych wędrówek. Jak wygląda zaskroniec? Dorosły osobnik zaskrońca może osiągnąć długość nawet do półtora metra, a jego łuski są koloru brązowego lub szarozielonego. Na głowie ma charakterystyczne żółte plamy, tuż za skroniami – stąd też wzięła się jego nazwa. Zaskrońce, jak większość gadów, uwielbiają wygrzewać się na słońcu, najczęściej można je więc zobaczyć, jak wylegują się na rozgrzanych kamieniach, często w pobliżu źródeł wody, są bowiem świetnymi pływakami i wodnymi łowcami. Jeśli przeszło Ci kiedyś przez myśl pytanie, czy zaskroniec jest jadowity, to odpowiedź oczywiście brzmi: nie. W żadnym stopniu nie zagraża on człowiekowi i to on będzie raczej za wszelką cenę unikał spotkania z naszym gatunkiem. Przeczytaj też artykuł o wilkach. Czy trzeba się ich bać? Żmija zygzakowata Czas na królową polskich węży, czyli żmiję zygzakowatą. Żmije w Polsce to jedyne jadowite węże występujące na terytorium naszego kraju, a w kontakcie z nimi należy zachować ostrożność. Żmije lubią zarośla, torfowiska i szczeliny skalne, ale można je też spotkać wygrzewające się na skałach, skrajach lasów i ścieżkach. Ukąszenia żmii zygzakowatej są rzadkie, ponieważ nie atakują one człowieka, a wręcz przed nim uciekają. Żmija użyje jadu tylko kiedy zostanie osaczona i pozbawiona drogi ucieczki. Ugryzienie żmii może być śmiertelne, ale są to skrajne przypadki (zaledwie 1% w skali Europy), a do zgonu dochodzi zwykle w wyniku występowania schorzeń towarzyszących np. chorób serca lub alergii na jad. Jak wygląda żmija zygzakowata w porównaniu do innych węży? Jak sama nazwa wskazuje, można ją rozpoznać po charakterystycznym zygzaku na całej długości ciała, nazywanym “wstęgą kainową”. Łuski mogą być koloru szarego, brązowego bądź czarnego w zależności od odmiany i warto dodać, że w odmianie melanistycznej (osobniki ciemno ubarwione wskutek koncentracji ciemnego barwnika w skórze) zygzak jest niewidoczny. Żmije są smukłe, zwinne i bardzo szybkie, a długość ich ciała sięga zwykle ok. 1 m. Na sam koniec warto wspomnieć również o padalcu zwyczajnym, który co prawda nie jest wężem, a gatunkiem beznogiej jaszczurki, ale bardzo często jest mylnie uważany za węża. Jak wygląda padalec? W istocie, do złudzenia przypomina on węża, stąd ten powszechny błąd, ale jest kilka cech, które pozwolą go od niego odróżnić. Przede wszystkim jego głowa jest zrośnięta z ciałem, bez żadnego widocznego zwężenia, jak u węży, a dodatkowo posiada otwory uszne, które u tych drugich nie występują. Padalce osiągają długość do 50 cm, są zupełnie niegroźne i to właśnie one najczęściej mogą się pojawić na Twojej ścieżce w czasie spaceru po lesie czy na górskim szlaku. Buty Merrell MOAB 2 Mid – Coyote SPRAWDŹ Apteczka LifeSystems Mountain Leader First Aid Kit SPRAWDŹ Spodnie wojskowe Pentagon BDU Black SPRAWDŹ Buty Lowa Zephyr GTX MID TF Black SPRAWDŹ Apteczka osobista Medaid z wyposażeniem typ 330 Green SPRAWDŹ Grafika przygotowana przez Lasy Państwowe Przeczytaj wpis Lasów Państwowych o żmijach! Jadowite węże w Polsce – gdzie je spotkasz i jak ich unikać Jak już wspomnieliśmy, węże w Polsce w większości nie stanowią zagrożenia dla człowieka, a jedynym jadowitym gatunkiem jest żmija zygzakowata. Jej obszar występowania obejmuje całą Polskę i możesz ją spotkać wędrując na przykład po tatrzańskich czy bieszczadzkich szlakach. Należy jednak podkreślić, że żmije z natury stronią od ludzi, więc natknięcie się na nią, a tym bardziej ugryzienie, to sytuacje niezwykle rzadkie. Węże te w sytuacji zagrożenia w pierwszym odruchu uciekają od źródła niebezpieczeństwa, a atakują dopiero wtedy, kiedy czują się osaczone i nie mają drogi ucieczki. Do ataku najczęściej dochodzi więc poza utartymi ścieżkami, gdy zwierzę zostaje zaskoczone obecnością człowieka. Dlatego staraj się trzymać wyznaczonych szlaków, a jeśli już musisz zboczyć z trasy, zachowaj szczególną ostrożność. Węże wyczuwają zbliżające się zagrożenie poprzez drgania ziemi, wystarczy więc, że wędrując przez wysokie trawy albo rzadko uczęszczaną trasę wśród skał, będziesz mocniej tupać w podłoże albo użyjesz długiego kija, którym będziesz poprzedzać każdy krok. Jeżeli jednak znajdziesz się w sytuacji bliskiego spotkania ze żmiją zygzakowatą, istnieje szereg działań, które możesz wykonać, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo. Znakiem ostrzegawczym żmii szykującej się do ataku jest zwinięcie ciała w kształt litery „s”, uniesienie głowy i próba odstraszenia napastniku. Często towarzyszy temu także charakterystyczny syk. Jeśli znajdziesz się w takiej sytuacji, to przede wszystkim musisz zachować całkowity spokój. Nie wykonuj gwałtownych ruchów, nie krzycz i nie zbliżaj się do węża. Najlepszym wyjściem jest bardzo spokojne wycofanie się i pozostawienie zwierzęciu miejsca na ucieczkę. Jeśli nie masz możliwości, by wykonać krok w tył, musisz spróbować obejść żmiję, zachowując bezpieczny dystans ponad 1 m. – taki bowiem mniej więcej jest zasięg jej ataku. Pamiętaj, że żmija nie ma powodu, by Cię atakować, jeśli sama nie poczuje się zaatakowana. Podsumowując, aby uniknąć ukąszenia przez żmiję zygzakowatą, musisz zachować kilka podstawowych środków ostrożności: Trzymaj się wyznaczonych ścieżek i oznakowanych szlaków górskich. Zapewnij sobie ochronę dolnych partii ciała w postaci pełnych butów i długich spodni, by zasłonić kostki i łydki. Nowoczesne spodnie taktyczne i trekkingowe są wykonane z materiałów, które sprawią, że będziesz odczuwać komfort termiczny również latem. Wędrując na przełaj przez nieutarte szlaki możesz mocno tupać bądź użyć kija, aby dać o sobie znać gadom, które nie spodziewają się Twojej obecności na swoim terytorium i umożliwić im ucieczkę. Ukąszenie żmii – objawy i postępowanie Tak naprawdę do ukąszenia przez żmiję zygzakowatą najczęściej dochodzi, gdy ta zostanie przypadkowo nadepnięta. Ugryzienie żmii można w pierwszym momencie rozpoznać po dwóch małych punkcikach na skórze – śladach po kłach jadowych. W następnej kolejności mogą pojawić się objawy takie jak: obrzęk uczucie mrowienia lub pieczenia skóry zasinienie a rzadko krwawienie z miejsca ukąszenia powiększenie najbliższych węzłów chłonnych ukąszonej kończyny. Jeśli mimo zachowania środków ostrożności, zdarzy się, że zostaniesz ukąszony lub będziesz świadkiem takiego wypadku, musisz wykonać kilka podstawowych kroków. Skarpety Fjord Nansen Anti Mosquito – beżowe SPRAWDŹ Buty Zephyr Grom Z007 Black SPRAWDŹ Spodnie wojskowe Pentagon BDU Coyote SPRAWDŹ Apteczka LifeSystems Traveller First Aid Kit SPRAWDŹ Po pierwsze, nie wpadaj w panikę. Ukąszenie żmii bardzo rzadko bywa śmiertelne, co więcej, w ponad 20% ugryzień żmija nie wstrzykuje nawet jadu. Nie zmienia to faktu, że zawsze potrzebna jest konsultacja z lekarzem, który zdecyduje, czy konieczne jest podanie antytoksyny czy jedynie obserwacja poszkodowanego. Jeśli nie jesteś w stanie samodzielnie zgłosić się do lekarza bądź pojawią się objawy takie jak: nudności pobudzenie ból głowy obrzęk języka i warg wymioty utrata przytomności niezwłocznie powiadom GOPR (985 LUB 601 100 300) lub zadzwoń na międzynarodowy numer ratunkowy 112. Pamiętaj, że powyższe objawy mogą być także silną reakcją na stres, więc staraj się przede wszystkim zachować spokój. Ugryzienie żmii jest realnym zagrożeniem dla zdrowia i życia w wypadku uczulenia na jad, gdy żmija ukąsi Cię w twarz lub klatkę piersiową, a także w przypadku małych dzieci, osób starszych oraz przewlekle chorych. No i przede wszystkim, pod żadnym pozorem nie stosuj rozwiązań rodem z filmów przygodowych, jak wysysanie jadu, przypalanie rany czy zakładanie opasek uciskowych, które mogą doprowadzić do niedokrwienia kończyny. Czy żmije stanowią zagrożenie dla Twojego czworonoga? Wiele osób na górskie wyprawy i leśne spacery zabiera swoich czworonożnych przyjaciół. Wędrując latem po mniej uczęszczanych trasach, trzeba zachować ostrożność. Ukąszenie psa przez żmiję może być bardzo niebezpieczne i doprowadzić nawet do śmierci Twojego pupila. Psy nie tylko są znacznie mniejsze od człowieka, więc jad żmii szybciej rozprzestrzeni się po ich ciele, ale także potrafią być bardzo ciekawskie i mogą wdać się w konfrontację z wężem, nie wyczuwając zagrożenia. Dodatkowo występuje znacznie większe ryzyko ukąszenia w pysk czy w szyję. Jeżeli żmija ukąsiła psa, musisz natychmiast zawieźć go do weterynarza. Lekarz weterynarii po badaniu oceni, czy został wprowadzony jad i czy należy podać zwierzęciu antytoksynę. Zanim jednak psu zostanie udzielona profesjonalna pomoc, Ty również możesz wykonać pewne działania. Podobnie, jak w przypadku ugryzienia u człowieka, pamiętaj, aby zachować spokój. Zwierzę wyczuje Twoje zdenerwowanie, a przyspieszona akcja serca może tylko przyspieszyć rozprzestrzenianie się trucizny i pogorszyć jego stan. Jeśli masz przy sobie podręczną apteczkę, możesz delikatnie oczyścić ranę, aby zminimalizować ryzyko zakażenia. Postaraj się także, aby Twój pupil jak najmniej ruszał zranioną kończyną. Ugryzienie żmii i szok anafilaktyczny u psa mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia Twojego czworonożnego przyjaciela, dlatego pamiętaj, że najlepszym lekarstwem jest zapobieganie. Spacerując z psem po lesie czy po górach, zwłaszcza po nieuczęszczanych szlakach, miej go zawsze na oku i najlepiej trzymaj go na smyczy, aby nie miał możliwości polowania na niebezpieczne zwierzęta. Poprzedni wpisZagrożenie pożarowe w lasach. Co robić, gdy las płonie? Następny wpisDeszczowy camping. Jak wytrzymać ulewę pod namiotem? Zdjęcie poglądowe HomeNaturaZwierzętaGniewosz plamisty Jest niegroźny dla ludzi, dość powolny, a w jego menu dominują jaszczurki. Gniewosz plamisty to rzadko występujący gatunek węża, którego raczej nie trzeba się obawiać. Wygląd Gniewosz plamisty to niejadowity wąż przypominający nieco żmiję zygzakowatą. Jest czasami z nią mylony. Jego łuski koloru brązowoczerwonego lub czarnoszarego posiadają na grzbiecie plamisty rysunek układający się w ciemniejsze od reszty ciała paski. Posiada krępą budowę i szpiczastą głowę nieodznaczającą się od tułowia. Oprócz nieco innego rysunku na grzbiecie wyróżnia się okrągłą źrenicą, która u żmii jest pionowa. Osiąga długość ok. 60-70 cm, choć są miejsca, gdzie maksymalnie rośnie do 50 cm. Występowanie Gniewosza można spotkać na terenie prawie całej Europy. Nie występuje jedynie w Irlandii, na Półwyspie Skandynawskim oraz częściowo w Anglii i Hiszpanii. W Azji można go spotkać nawet na Kaukazie lub w Kazachstanie. W Polsce występuje na terenie całego kraju. W górach najczęściej występuje do wysokości ok. 1000 m Czasami dociera do wysokości 2200 m Mimo szerokiego zasięgu, gniewosz plamisty jest gatunkiem rzadkim. Zdecydowanie trudniej go spotkać niż zaskrońca lub żmiję. Jako miejsce bytowania gniewosz plamisty wybiera lasy o małym zacienieniu, wrzosowiska, zarośla śródpolne i nasłonecznione stoki gór i wzgórz. Tryb życia Gniewosz aktywny jest od marca do połowy października. Z reguły porusza się po ziemi, lecz zdarza mu się także wspinać na krzewy. Raczej powolny. Dla ludzi niegroźny – stara się pozostawać w bezruchu tak długo jak się uda. Niepokojony próbuje kąsać. Jego ugryzienie może pozostawić ślad po drobnych zębach. Nie jest wyposażony w toksynę, więc jedynie może upuścić kilka kropel krwi. Pożywienie Głównym składnikiem diety gniewosza są jaszczurki (w tym padalce). Nie gardzi także niewielkimi ssakami, np. gryzoniami. Swoje ofiary chwyta szczękami i jeśli są dość silne, to przytrzymuje pyskiem i następnie owija się wokół nich i dusi. Mniejsze i słabsze zdobycze połyka żywcem. Co ciekawe większe jaszczurki, jeśli uda im się ugryźć węża, potrafią się oswobodzić i ujść z życiem. Rozród Okres godowy tego gatunku przypada na kwiecień. Podczas kopulacji samiec chwyta szczękami samicę i owija się wokół jej ciała. Podobnie jak żmija jest jajożyworodny. Młodych w jednym miocie rodzi się od 4 do 15. W chwili narodzin mają ok. 15 cm długości. Zagrożenia Wśród naturalnych wrogów gniewosza należy wymienić jeża, kunę, dzika oraz szereg ptaków drapieżnych. Dla młodych osobników niebezpieczne jest także spotkanie ze szczurem. Największym jednak zagrożeniem jest dla niego człowiek. Z jednej strony ludzie ograniczają siedliska występowania gniewosza, z drugiej strony zdarzają się sytuacje, gdy wąż ten jest zabijany (omyłkowo rozpoznawany jako żmija zygzakowata). Należy jednak podkreślić, że zarówno gniewosz plamisty, jak i żmija zygzakowata są w Polsce pod ochroną. data publikacji artykułu: 2019-07-10 Pisząc artykuły staramy się ze wszystkich sił, by były jak najbardziej kompletne i aktualne. Nic nie zastąpi jednak Waszego doświadczenia i uważnych oczu. Jeśli czytając ten artykuł zauważyłeś(aś) jakiś błąd, nie zgadzasz się z tym co napisaliśmy lub po prostu chcesz coś dodać od siebie - napisz nam o tym. Wszystkie nadesłane wiadomości czytamy z uwagą i odpowiednio reagujemy. Wybrane uwagi lub komentarze mogą zostać opublikowane pod artykułem. Polecane Polub nas i bądź na bieżąco Zapisz się do naszego newslettera Odbieraj nowości, artykuły i powiadomienia wprost do swojej skrzynki email. Konkursy i specjalne oferty tylko dla subskrybentów. Węże w Polsce są cztery, w tym jeden jadowity. Jest jeszcze jeden gad, który wygląda jak wąż, ale w rzeczywistości jest beznogą jaszczurką. W tym artykule wprowadzamy czytelnika w polskie węże – ich występowanie, zdjęcia, zwyczaje, czym się odżywiają. Dowiesz się też czy jedyny w Polsce jadowity wąż – żmija zygzakowata – jest groźna dla człowieka? Polskie węże można spotkać w wielu miejscach, ale szczególnie warto wybrać się na wycieczkę na ich oglądanie do jednego z 23 parków narodowych w Polsce., można tam także spotkać różne polskie płazy. Wąż eskulapaWyglądOdżywianieWystępowanieRozmnażanieŻmija zygzakowataWyglądOdżywianieWystępowanieRozmnażanieJad, zagrożenia i co PlamistyWyglądOdżywianieWystępowanieRozmnażanieZaskroniecWyglądOdżywianieWystępowanieRozmnażaniePadalec – jaszczurka mylona z wężem Wąż eskulapa Jest to największy występujący w Polsce wąż, po łacinie nazywany Zamenis longissimus lub Elaphe longissima. Jego długość może wynieść nawet 2 metry, na szczęście jest całkowicie niegroźny, zresztą nie jest łatwo go spotkać, bo prowadzi skryty tryb życia. Jest bardzo rzadki – jego polską populację szacuje się na ponad 100 osobników, które są objęte ścisłą ochroną. Wąż eskulapa potrafi się wspinać na skały, dachy czy drzewa, ale generalnie preferuje pełzanie po ziemi. Jeżeli ktoś chciałby go poszukać to najlepiej udać się w Bieszczady. Węże w Polsce – Wąż Eskulapa – Zamenis longissimusfot. Pedro Luna Guillen / flikr Wygląd Wąż eskulapa ma kolor oliwkowo-brązowy z wieloma niewielkimi i jasnymi plamkami, brzuch jasny. Jego długość dochodzi do 2,25m jednak w Polsce nie udało się spotkać aż tak długiego osobnika (najdłuższy 161cm). Co ciekawe samiec jest większy niż samica, a to w świecie węży zdarza się niecodziennie. Odżywianie Wąż eskulapa to oczywiście drapieżnik, który poluje, ale nie jest jadowity. Wąż wykorzystuje swoje rozmiary łapiąc zdobycz pyskiem, a potem ją dusi i połyka w całości. Najczęściej jego ofiarami są myszy, jaszczurki, jaja, pisklęta lub małe ssaki. Występowanie Ten wąż, kojarzony z symbolem medycyny występuje w Europie środkowej, w Polsce tylko w Bieszczadach. Lubi zamieszkiwać doliny rzek, polany i okolice zabudowań ludzkich, urwiska, kamieniołomy, polany czy urwiska. Rozmnażanie Wąż eskulapa jest jajorodny, składa od 2 do 21 jaj na przełomie maja i czerwca. Samica szuka ciekłych i wilgotnych miejsc takich jak sterty liści czy desek lub też spróchniałe pnie skąd po kilkudziesięciu dniach wykluwają się młode. Żmija zygzakowata Żmija zygzakowata, po łacinie Vipera berus, to jedyny jadowity wąż w Polsce. Wąż ten jest gatunkiem chronionym, chociaż często się zdarza że jest zabijany przez ludzi jeżeli znajdzie się na ich terenie. Co ciekawe jej naturalnym wrogiem, który sobie doskonale z nią radzi, jest… jeż, tak to miłe, małe zwierzątko z kolcami (zobacz na filmie walczącego ze żmiją jeża). Węże w Polsce – Żmija Zygzakowatafot. Józef Kazimierz Sokołowski / wikimedia commons Wygląd Żmija zygzakowata występuje w różnych odmianach kolorystycznych, może być brązowa, srebrnoszara czy też oliwkowozielona. Bardzo charakterystyczny jest zygzak na grzbiecie tzw. „wstęga kainowa” oraz płaska, “trójkątna” głowa i pionowe źrenice. Długość ciała żmii dochodzi do 90 cm. Odżywianie Żmija zygzakowata jest drapieżnikiem, prowadzi dzienny tryb życia, odżywia się małymi ssakami owadożernymi jak krety i ryjówki oraz gryzoniami jak na przykład myszy, ale nie pogardzi też żabą czy jaszczurką. Występowanie Występuje na terenie całej Polski, ale można ją także spotkać w Skandynawii, na Syberii czy we Włoszech. W Polsce spotyka się ją na obrzeżach lasów, na ścieżkach leśnych, często w zwaliskach kamieni lub korzeniach drzew. Lubi tereny podmokłe i nieco zacienione, ale oczywiście lubi się wygrzewać w słońcu. Rozmnażanie Żmija jest joajożyworodna (inaczej żyworodność lecytotroficzna), to w uproszczeniu oznacza, że samica utrzymuje jaja wewnątrz swojego ciała. Zanim jednak to nastąpi samce o nią walczą, czasami można spotkać osobniki splątane i próbujące jeden drugiego przycisnąć do ziemi. Zwycięzca kopuluje z samicą przez kilka godzin i w wyniku tej randki rodzi się od 5 do 15 młodych. Tak samo jak inne młode węże w Polsce, młode są od razu samodzielne. Jad, zagrożenia i co robić. Przede wszystkim żmije zazwyczaj starają się uciec, kąsają w ostateczności kiedy są osaczone. Zazwyczaj najpierw syczą żeby odstraszyć przeciwnika, a ich ukąszenie często jest suche, czyli bez wstrzyknięcia jadu. Do ukąszenia człowieka dochodzi rzadko, zazwyczaj jak się na żmiję nadepnie lub jak się ją zaskoczy odrzucając gołymi rękoma kamienie w których się wygrzewa (takie kamienie często leżą na brzegu pola przy krawędzi lasu). Dla zdrowego, dorosłego człowieka jad żmii zygzakowatej nie jest groźny, mimo to po ukąszeniu należałoby się skonsultować z lekarzem. Jad żmii zygzakowatej jest groźny dla osób starszych, dzieci i małych zwierząt domowych. Jest to mieszanka różnych toksyn (zobacz niebezpieczne trucizny i toksyny świata), które uszkadzają układ nerwowy, powodują martwicę tkanek, zmniejszają krzepliwość krwi i mogą powodować zmiany rytmu serca. Po ukąszeniu w żadnym wypadku nie należy nacinać rany i jej wysysać , jak uczyły stare legendy survivalowe, jeżeli chcemy coś zrobić to można założyć opaskę uciskową żeby spowolnić rozprzestrzenianie się jadu, (ale w przypadku żmii zygzakowatej nie jest to zazwyczaj konieczne)j , a potem pojechać do szpitala gdzie zostanie podana antytoksyna. Na szczęście pozostałe węże w Polsce nie są jadowite. Gniewosz Plamisty Gniewosz Plamisty zwany również miedzianką lub łacińską nazwą gatunkową – Coronella austriaca. Jest to wąż niejadowity, znajduje się pod ochroną podobnie jak inne węże w Polsce, jest rzadki. Bywa mylony ze żmiją zygzakowatą, najłatwiej go odróżnić po źrenicach, które są okrągłe (żmija ma pionowe). Często jest pokarmem lisów, kun, tchórzy, a nawet pada zdobyczą kotów domowych. Węże w Polsce – Gniewosz Plamisty – Coronella austriacafot. Christian Fischer / wikimedia commons Wygląd Gniewosz osiąga rozmiary od 60 do 90 centymetrów, ma brązowy lub rdzawo brązowy kolor, samice są szare lub rdzawo-szare. Na głowie i karku widoczna jest ciemno brązowa plama w kształcie podkowy lub serca. Na grzbiecie wzdłuż środkowej linii występują 2 lub 4 rzędy plam. To właśnie te plamy sprawiają, że bywa mylona ze żmiją zygzakowatą. Wyróżnia ją okrągła źrenica i głowa słabo wyróżniona od reszty ciała. Odżywianie Gniewosz odżywia się jaszczurkami, padalcami, a okazyjnie zjada także węże swojego gatunku. Może zjadać też małe ssaki i płazy, a czasami także pisklęta. Zdobycz gniewosz plamisty oplata i obezwładnia swym ciałem, a potem połyka żywą lub martwą. Występowanie Występuje w zachodniej Azji oraz w sporej części Europy ( występuje w Skandynawii). Lubi miejsca suche i słoneczne, raczej nie występuje w lasach, podobają mu się skałki, mury opuszczonych zabudowań, torowiska, kamieniołomy i obumarłe drzewa. Rozmnażanie Gniewosz podobnie jak żmija jest gatunkiem jajożyworodnym, gody odbywają się nieco wcześniej niż u żmii, a samica składa od 4 do 20 jaj z których na przełomie sierpnia i września rodzą się ok 10 cm młode. Zaskroniec Do niedawna uważano, że w Polsce występuje tylko jeden zaskroniec – zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), ale w 2009 koło Cieszyna znaleziono samca zaskrońca rybołów (Natrix tessellata). W związku z tym, że odnaleziono tylko jednego, poniżej przedstawiamy charakterystykę zaskrońca zwyczajnego, który jest pod ochroną. Jest niegroźny i nie jadowity, w samoobronie udaje martwego albo syczy i wypuszcza śmierdzącą ciecz. Węże w Polsce – Zaskroniec Zwyczajny – widoczne żółte plamy „za skrońmi”fot. Darius Bauzys / wikimedia commons Wygląd Przede wszystkim zaskroniec ma żółte plamy po bokach głowy, lekko z tyłu, co pozwala na łatwą identyfikację. Ma przeważnie szarozielony lub brązowy kolor oraz kremowy brzuch z plamkami. Zaskrońce osiągają długość do 1,5m, przy czym samce są znacząco mniejsze (ok 1m). Odżywianie Podobnie jak inne węże w Polsce i w ogóle węże jest to drapieżnik. Żywi się płazami, gryzoniami i czasem rybami bo dobrze pływa. Atakuje ofiary kiedy są w ruchu i połyka je żywcem. Występowanie Jest to wąż bardzo pospolity i występuje w prawie całej Europie oraz częściowo w Azji i Afryce. Lubi tereny podmokłe, bagna, okolice jezior. Można je spotkać w okolicach domostw i działek, szczególnie w przypadkach kiedy działkowcy przykrywają teren jakąś płachtą w celu niszczenia chwastów, to zaskrońce lubią pod czymś takim siedzieć. Rozmnażanie Samica składa od 9 do 40 jaj, z których wykluwają się samodzielne młode długości ok 15cm. Padalec – jaszczurka mylona z wężem Beznoga jaszczurka – padalecfot. Thomas Brown / wikimedia commons Padalec oczywiście nie jest wężem, jest to beznoga jaszczurka, która tylko z wyglądu przypomina węża. Występuje prawie w całej Europie, w Polsce jest pod ochroną. Lubi polany, skraje lasów, lasy liściaste, mech, paprocie, kamienie, butwiejące pnie drzew. Ma około 40-50cm długości i jest powolny, dlatego jego ofiarami są zazwyczaj ślimaki i dżdżownice. Może mieć różne kolory, choć przeważnie jest brązowy. Zaskroniec, gniewosz plamisty, wąż Eskulapa i żmija zygzakowata to 4 gatunki węży, które możesz spotkać na terenie Polski. Czy to mało? Niestety, tak. Węże w Polsce obecnie mają się dobrze, są pod ochroną, ale to nadal rzadcy mieszkańcy naszego kraju. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jaki jest najbardziej jadowity wąż w Polsce i czy każdy z czwórki naszych bohaterów, którego, być może, spotkasz na spacerze, powinien budzić twój niepokój. Najbardziej jadowity wąż w Polsce? W Polsce tylko jeden gatunek węża jest jadowity: mówimy o żmii zygzakowatej. Żmiję zygzakowatą możesz spotkać na terenie całego naszego kraju, a jej ulubione miejsca to:• gęste trawy, zarośla• szczeliny skalne• torfowiska• norki gryzoni• korzenie drzew• polne drogi• kamienie, na których żmija z lubością się wyleguje, łapiąc promienie słońcaŻmija jest chroniona, nie można jej chwytać ani ingerować w jej świat. Jedyny przypadek, w którym możesz mieć starcie ze żmiją, to chwila twojej obrony przed atakiem, ale musisz wiedzieć, że żmija kocha święty spokój (wspominane zarośla, kamień, słońce), nie szuka kontaktu, a atakuje tylko wtedy, gdy nie ma wyjścia: zazwyczaj ucieka przed człowiekiem i nie jest agresywna. Co ważne: przed atakiem zawsze daje znaki ostrzegawcze i syczy. Nie przy każdym ugryzieniu wpuszcza jad. Na toksynę muszą uważać zwłaszcza dzieci i seniorzy. Po ukąszeniu trzeba natychmiast wezwać pomoc: zadzwonić na międzynarodowy nr ratunkowy: 112 lub TOPR|GOPR: 985 LUB 601 100 300 i niezwłocznie podać antytoksynę. Antytoksynę musi przyjąć każdy, kto został ugryziony. Jak wygląda żmija? Każda żmija jest nieco inna, ale istnieje jeden znak rozpoznawczy, który charakteryzuje tego gada: ciemny zygzak na grzbiecie, ale musisz wiedzieć, że na przykład na żmii melanistycznej (odmiana żmii zygzakowatej), niestety, trudno będzie ci zobaczyć znany zygzak. Żmija osiąga długość do ok. 80-90 cm. Ma trójkątną głowę, jej oczy przecinają pionowe źrenice. Występuje w kolorach brązowo-czerwonym, szarym i czarnym. Węże niejadowite w Polsce Czarny wąż w Polsce - zaskroniec Bardzo możliwe, że nie raz w trakcie spaceru, nagle i tuż przed twoimi stopami przemknął zaskroniec. Być może uskoczyłaś wtedy na bok albo zamarłaś, zaskoczony nagłym pojawieniem się zwierzęcia. Zaskroniec to jeden z najpopularniejszych węży występujących w Polsce. Jest on drugim z 4. bohaterów naszej opowieści. Zaskroniec nie jest jadowity, ale dość pokaźny: samica osiąga nawet do 1,5 metra długości, samiec jest mniejszy i jego długość raczej nie przekroczy 1. metra. Po czym poznasz zaskrońca? Po czarnych, poprzecznych pasach, które zdobią jego grzbiet oraz po dwóch źółto-czarnych plamach za skroniami. Zaskrońce są oliwkowe, ale ich podbrzusze jest jaśniejsze. Te gady unikają człowieka, mogą ostrzegawczo syczeć, żeby odstraszyć „intruza”. Gdzie możesz spotkać zaskrońca? Zaskroniec lubi tereny wodniste:• bagna• okolice jezior• okolice rzekMoże też zawitać do domu, który stoi na obrzeżach lasu, w pobliżu rzeki. Największy wąż w Polsce - wąż Eskulapa Wąż Eskulapa jest największym z naszych bohaterów, bo osiąga długość do 2 metrów! W przeciwieństwie do zaskrońca ma słabo wyodrębnioną głowę od tułowia. Zaraz za głową znajdują się dwie jasne plamy (pamiętaj, ze u zaskrońca też występują takie plamki, ale okala je czarna obwódka). Podgardle i podbrzusze eskulapa mają kolor złotego piasku. Eskulapy mają jednolite ubarwienie, zazwyczaj ich ciało zdobi jasny lub oliwkowy brąz. Ten niezwykle rzadki gatunek węża występuje głównie w Bieszczadach. Spotkasz go w:• lasach liściastych• na polach• na urwiskachNiestety, szacuje się, że w Polsce żyje zaledwie ok. 100 sztuk eskulapów i raczej mało prawdopodobne jest to, że podczas wędrówki przemknie ci on przez drogę (prędzej będzie to zaskroniec). Podobiznę największego węża w Polsce szybciej zobaczysz na symbolach apteki i placówek zdrowotnych niż podczas górskiej wędrówki. Jak już wiesz po lekturze o żmii, eskulap nie jest jadowity. Węże w Polsce - gniewosz plamisty Gniewosz plamisty to ostatni z czwórki naszych bohaterów. To wąż który osiąga długość od 60. do 90. centymetrów. Jego głowa jest słabo wyodrębniona od tułowia. Zobaczysz na niej plamkę, która układa się w literę V. Grzbiet gniewosza zdobią charakterystyczne plamki, czasami są to plamki-zmyłki, które dla niewprawnego – ludzkiego oka, mogą przypominać znaczki widniejące na grzbiecie jadowitej żmii. Gniewosz ma jednobarwną kolorystykę. Jego ciało zdobią szarości i brązy. Od nozdrzy przez oczy i głowę biegnie ciekawy-ciemny pas. W przeciwieństwie do żmii źrenica gniewosza jest okrągła, a nie pionowa. Jest to wąż niegroźny dla człowieka. Gdzie możesz spotkać gniewosza? Gniewosz lubi słońce i często wygrzewa się na kamieniach, urzęduje też w trawach i zaroślach. Czym żywią się węże? Węże żywią się gryzoniami, płazami czy ptakami. Nasz gniewosz pałaszuje płazy, drobne ssaki i jaszczurki. Całkowicie jest mu obcy ludzki savoir-vivre i jedzenie małymi kąskami, bo całą swoją zdobycz połyka w całości. Brr… Natomiast wąż Eskulapa dodatkowo lubuje się w myszkach, małych ptakach i pisklętach. Eskulap dusi swoją zdobycz i dopiero następnie ją połyka. Zaskroniec lubi ryby, gryzonie oraz płazy. „Przy stole” zachowuje się podobnie do gniewosza, bo od razu w całości połyka ofiarę. Natomiast nasza żmija zygzakowata oprócz małych ssaków, ptaków i gryzoni gustuje też w dżdżownicach, ślimakach i owadach. Cóż… palce lizać, ale o gustach, w tym gustach kulinarnych, się nie dyskutuje, ważne, że każdy znajdzie dla siebie coś dobrego. Węże hodowlane w Polsce Węże, które żyją w Polsce, są pod ochroną. Jeżeli marzy ci się terrarium, nie możesz, tak po prostu, ruszyć w Bieszczady lub pobuszować nad Odrą, schwytać zaskrońca lub gniewosza i przynieść go radośnie do domu. Ale spokojnie, możesz spełnić swoje marzenie i kupić węża hodowlanego u sprawdzonego hodowcy: nie będzie to gniewosz, zaskroniec, eskulap lub żmija zygzakowata (hodować można tylko węże niejadowite), ale zamiast tych okazów w twoim domu może zawitać: boa dusiciel lub pyton chcesz zaprosić do swojego domu węża, przed podjęciem decyzji, zbierz jak najwięcej informacji o danym gatunku. Hodowla węża to bardzo odpowiedzialne zajęcie. Ponadto musisz wiedzieć, że węże są długowieczne i będą z tobą przez wiele, wiele lat. Każdy gatunek ma swoje potrzeby co do temperatury, oświetlenia, wilgotności. Sprawdź jak ochronić dom 4 gatunki węży w Polsce podsumowanie W Polsce występują 4 gatunki węży: zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata, wąż Eskulap i gniewosz plamisty. Jedynie żmija zygzakowata jest jadowita, pozostała trójka nie jest groźna dla człowieka. Węże szukają spokoju, a nie spotkania z człowiekiem, nie dążą do konfrontacji, chyba że są do tego zmuszone. Węże: zarówno te dzikie jak i hodowlane, są fascynującymi zwierzakami, które pełnią ważną funkcję w ekosystemie, ale także w symbolice, kulturze i sztuce, nic dziwnego, że niektórzy terraryści zakochali się w swoich podopiecznych bez pamięci. Szymon Wiszcz

gniewosz plamisty lub zaskroniec